Lyceum Schravenlant

Od kołyski do kołyski

Holenderska szkoła średnia Lyceum Schravenlant to pierwsza placówka edukacyjna w Holandii zaprojektowana i zbudowana zgodnie z zasadami „Cradle to Cradle” (od kołyski do kołyski). Filozofia Cradle to Cradle to kompleksowe podejście do procesów konsumpcji i konstruowania, którego celem jest tworzenie systemów, które są nie tylko skuteczne, ale też niewytwarzające odpadów, i gdzie zużyte materiały są ponownie wykorzystywane w postaci innego produktu bez utraty jakości i generowania dodatkowych odpadów. Władze Schiedam wyznaczyły sobie ambitny cel zakładający ograniczenie emisji dwutlenku węgla przez budynki użyteczności publicznej, uwzględnienie przewidywanego okresu eksploatacji budynku i wzięcie odpowiedzialności za jego dalszy los. Oznacza to, że budynki publiczne w Schiedam muszą umożliwiać całkowity demontaż pod koniec ich cyklu życia, a materiały muszą zostać wykorzystane jako inne produkty. Uwzględniając zasady zrównoważonego rozwoju, najpierw sprawdzono, czy stary budynek szkoły może zostać odnowiony, jednak większość materiałów wykorzystanych do jego budowy w latach 60. XX wieku nie była zrównoważona. Podobnie jak inne szkoły z tego okresu budynek posiadał staroświecką strukturę placówki edukacyjnej, a cena obniżenia zapotrzebowania na energię do dzisiejszych standardów byłaby o wiele wyższa niż nowy budynek.

„Zaprojektuj swoją szkołę”

Po podjęciu się realizacji projektu pracownia LIAG architecten z Hagi zdecydowała się na innowacyjne podejście, w ramach którego potrzeby i pomysły 600 uczniów miały stanowić centralny element projektu. Wspólnie ze szkołą pracownia zorganizowała trzydniowy projekt, podczas którego uczniowie mieli „zaprojektować swoją szkołę”. W ramach projektu uczniowie mogli odwiedzać inne place budowy i opracowywać rozwiązania, które następnie przedstawiali innym uczniom, rodzicom i władzom miasta. Następnie propozycje uczniów zostały uwzględnione przez LIAG podczas prac nad projektem. W rezultacie powstał stosunkowo nieduży, ale nieemitujący CO2 budynek zapewniający optymalną regulację temperatury i czystość powietrza zgodną z najbardziej rygorystycznymi holenderskimi normami (Frisse Scholen Klasse A). Budynek jest zasilany za pomocą 120 paneli słonecznych, do spłukiwania toalet używana jest naturalna woda, a do budowy wykorzystano przetworzone i nadające się do recyklingu materiały budowlane, w tym 30,000 m² płyt akustycznych ze skalnej wełny mineralnej zapewniających zdrową atmosferę akustyczną. Długa ściana porośnięta chrobotkiem reniferowym wspólnie z sufitem tworzy komfortowe środowisko akustyczne, a także reguluje poziom wilgotności w budynku. Uwzględnienie klimatu wnętrza podczas omawiania kwestii zgodności z zasadami zrównoważonego rozwoju przekonało władze miasta i radę szkoły o konieczności inwestowania w tę kwestię.

Zdrowy klimat pomieszczeń ze wspaniałą akustyką

Thomas Bögl z LIAG architecten wyjaśnił, jak ważne jest postrzeganie zrównoważonego rozwoju jako czegoś więcej niż wybierania materiałów budowlanych o niewielkim wpływie na środowisko: „Budynek może być zrównoważony wyłącznie, jeśli sprzyja realizowaniu podstawowego celu, dla którego powstał – w tym przypadku nauczania. W związku z tym zdrowy klimat wnętrza jest niezbędny”. „Energooszczędny budynek ze zrównoważonych materiałów nie jest zdrowy z definicji, dlatego też wiele uwagi zwracaliśmy na klimat wewnątrz budynku, w przypadku którego akustyka jest jednym z najważniejszych parametrów. Jeśli głośność dźwięków jest niska, ludzie są narażeni na mniejszy stres, co przekłada się na ograniczenie absencji związanej z chorobami” – dodał Bögl. W rezultacie powstała komfortowa szkoła zgodna z zasadami zrównoważonego rozwoju, która jest przygotowana na zastosowanie w niej nowych, opracowanych w przyszłości technologii oraz elastyczny podział pomieszczeń, co umożliwia zmniejszenie lub zwiększenie rozmiaru budynku i ewentualne przystosowanie go do innych potrzeb, np. udostępnianie hali sportowej i klas lokalnej społeczności po zakończeniu lekcji.